5. قرآن و عترت، معيار درستی اعمال
امام صادق(ع) فرمودند: نزد من از شخصی تعریف فراواني کردند، بهاندازهای که تمایل پیدا کردم او را ببینم. روزی او را دیدم و در پِيَش رفتم تا در مکاني خلوت با او حرف بزنم. در اين حال او به يک نانوايي رفت و نانوا را فريب داده و دو قرص نان دزديد، تعجّب کردم! سپس داخل یک مغازۀ میوهفروشی شد و دو عدد انار هم از او دزدید. آيا آدمی که مشهور به زهد و تقواست، دزد ميباشد؟! تعقيبش کردم و دیدم داخل یک خرابه شد و پس از آنکه نان و انار دزدي را به يک فقیر بيمار داد، از خرابه بیرون آمد.
جلو رفتم و به او گفتم: آقا، این کارها که کردی چه بود؟ زاهد و عابد و مسلمان و این کارها؟! گفت: اوّل بگو ببینم تو کیستی؟ گفتم: من جعفربن محمّد الصّادق هستم. گفت: پسـر پیامبری و قرآن بلد نیستی؟ گفتم: چگونه چنين ميگويي؟ گفت: قرآن شریف میفرماید: «مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثالِها وَ مَنْ جاءَ بِالسَّيِّئَةِ فَلا يُجْزى إِلاَّ مِثْلَها »[1]
بدين مضمون که اگر کسی کار خوبی انجام دهد، خداوند ده برابر در نامۀ عملش مینویسد و امّا اگر کار بدی بکند، فقط همان در نامۀ عملش نوشتـه میشود؛ من دو انار و دو نان دزدیدم، پس مرتکب چهار گناه شدم، آنگاه آن انار و نان را صدقه دادم و چهل حسنه به دست آوردم؛ چهار حسنه در مقابل آن چهار گناه قرار ميگيرد، يعني سی و شش حسنه در نامۀ اعمالم نوشته خواهد شد!
امام صادق(ع) فرمودند: به او گفتم نه تنها ثواب بهدست نياوردي که هشت گناه نيز مرتکب شدي؛ چهار گناه که مال مردم را دزدیدی و چهار گناه دیگر هم از آنرو که بدون اجازۀ آنان، اموالشان را به دیگران صدقه دادی که تصرّف در مال دیگران از گناهان بزرگ است… [2]
اگر انسان تابع قرآن و عترت نباشد، جهل مرکّب و بدبختی بر او حکمفرما میشود، به بیراهه میرود و خیال میکند که راهش بر حق است؛ گناه میکند و گمان میکند ثواب است.
1. انعام / 160 2. احتجاج، ج 2، ص 369