گفتار هشتم

• گفتار هشتم

• فرصت معنوي ماه مبارک رمضان

ماه مبارک رمضان يکي از فرصت‌هاي معنوي است که از ارزش فوق‌العاده‌اي برخوردار است و لازم است از آن بهره‌برداري کامل بشود.

درهاي رحمت پروردگار در اين ماه باز است و فوج فوج از بندگان آمرزيده مي‌شوند. ماهي که نفس کشيدن در آن عبادت است و ثواب عبادات و اعمال خير در آن، چندين برابر مي‌شود.

شب قدر که در ماه مبارک رمضان است، فرصت ویژه‌ای است علاوه بر فرصت این ماه مبارک که عبادت در این شب، برتر از هزار ماه عبادت است. بنابراين فرصت‌هاي کم نظيري در پيشِ روست و نسيم‌هاي رحمت در حال وزيدن.

پيامبر اکرم(ص) فرمودند:

«إِنَّ لِرَبِّكُمْ فِي أَيَّامِ دَهْرِكُمْ نَفَحَاتٍ أَلَا فَتَعَرَّضُوا لَهَا»^[1]

بنابر فرمايش پيامبر گرامي(ص) نسيم‌هايي در زندگي انسان مي‌وزد و همه بايد خود را در معرض اين نسيم‌ها قرار دهند تا از برکات آن بهره‌مند گردند.

• راهکارهاي درک بهتر ماه مبارک رمضان

براي استفادۀ بهتر از فرصت معنوي ماه مبارک رمضان، براي اينکه مشمول لطف خدا شويم، توفيق عبادت و بندگي و ترک معصيت پيدا کنيم، باید در اين ماه مبارک قدمي در معنويت برداريم، خودسازي و تهذيب نفس کنيم، براي اينکه بتوانيم به حسن عاقبت دست يابيم و حوائج ما مستجاب و گرفتاري‌ها رفع گردد، چهار راهکار وجود دارد که ذيلاً به آن اشاره مي‌شود:

1. پرهيز از غذاي حرام و شبهه‌ناک

مراقب باشيد دست‌کم در ماه مبارک رمضان غذاي حرام و شبهه‌ناک نخوريد. خداوند به کسي که در شکم او غذاي حرام وجود دارد، نظر لطف نمي‌کند. عبادات چنين کسي ممکن است از نظر ظاهري صحيح باشد، اما مورد قبول و پذيرش خداوند سبحان واقع نمي‌شود.

حتي اگر نمي‌توانيد درآمد خود را براي هميشه حلال و پاک کنيد، اگر توفيق پرداخت خمس و زکات نداريد، حدّاقل براي اين يک ماه، مبلغي جدا کنيد و خمس و زکات آن را پرداخت کنيد و با اجازۀ يک مجتهد جامع‌الشّرايط مبلغ مصرفي خوراک خود و خانواده را از آن مبلغ بپردازيد.

قبل از ماه مبارک رمضان، دارايي خود را حلال کنيد تا بتوانيد توبه کنيد و پاک و پاکيزه و با آمادگي به استقبال اين ماه شريف برويد و بتوانيد از برکات آن استفادۀ لازم را ببريد. کسب حلال به خصوص در زمان حاضر بسيار مشکل است، اما امر لازمي است و ممکن نیست کسی رستگار شود و عاقبت به‌خیر گردد، اما مال حرام در زندگي او باشد.

لذا تقاضا دارم حدّاقل در ماه مبارک رمضان از غذاي حرام و شبهه‌ناک پرهيز کنيد تا بتوانيد اين ماه را با دعاي مستجاب سپري کنيد و به ملکۀ تقوا دست يابيد.

2. ارتباط با خداوند از طريق انس با نماز جماعت و قرآن و دعا

بنابر تأکيد اسلام، مساجد هميشه بايد در وقت نماز پر از جمعيت باشد. قرآن کريم همواره تأکيد مي‌فرمايد که:

“وَ أَقيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاة”^[2]

يعني نماز را زنده بداريد. نمي‌گويد نماز بخوانيد، بلکه بر زنده نگاه داشتن نماز تأکيد دارد و مقصود قرآن کريم، اقامۀ نماز جماعت در مسجد است.

در وقت نماز، همه‌جا بايد تعطيل و مساجد مملو از جمعيت مسلمانان باشد. عدم اهميت به نماز، يعني شلوغ بودن خيابان و مراکز تفريحي و ساير مکان‌ها در وقت نماز و خلوت بودن مساجد، ننگ بزرگي براي مسلمين محسوب مي‌شود و مورد مذمّت و نکوهش قرآن کريم مي‌باشد.

چنان‌که مي‌فرمايد:

“فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّينَ، الَّذينَ هُمْ عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُونَ”^[3]

حال اگر اين ننگ بزرگ را در طول سال داريم، تقاضا دارم حدّاقل در ماه مبارک رمضان، حضور جدي در مساجد داشته باشيد و با نماز جماعت و قرآن کريم انس بگيريد.

اگر مي‌خواهيد خداوند متعال نظر لطفي به شما بکند، مساجد را پر کنيد و از طريق نماز جماعت و قرآن کريم و دعا، رابطۀ خود را با خداوند محکم کنيد تا مشمول عنايات ويژۀ حق تعالي شويد.

همچنين لازم است ائمۀ جماعات و روحانيون مساجد، پس از نماز براي مردم سخنراني کنند و «اعتقادات»، «اخلاق» و «احکام» اسلام را براي مردم تبيين نمايند.

3. رسيدگي به ديگران

 رابطه با خداوند متعال، يک بال براي پرواز است و بال ديگري که براي حرکت صعودي انسان به سوي معنويات لازم است، رابطه با مردم مي‌باشد.

قرآن کريم مکرراً مي‌فرمايد که: “أَقيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاة” يعني هم با خداوند و هم با مردم رابطه داشته باشيد.

همه بايد به هر اندازه که مي‌توانند، به مستمندان رسيدگي کنند. از ما انتظار نمي‌رود که مثل اهل‌بيت( از افطار خود بگذريم و به ديگران ببخشيم، ولي وظيفه داريم که تشريفات و تجمّلات را حذف کنيم و به جاي آن نسبت به نيازمندان دستگيري نماييم.

همه بايد ساده‌زيست باشند و هرچه اضافه مي‌آورند، با احترام کامل و مخفيانه به فقرا ببخشند. اختلاف طبقاتي در جامعۀ امروزي بیداد مي‌کند. عده‌اي از مردم بسيار ثروتمند و عدۀ زيادي بسیار فقيرند. گروهي تجمل‌گرا شده‌اند و تشريفات زيادي در زندگي دارند و گروهي ديگر حتي در تهيۀ افطار خود مشکل دارند. چنين افرادي که زياد هم هستند، آبرومندند و نمي‌توانند به کسي رو بيندازند.

اگر به دستور قرآن کريم عمل شود و رسيدگي به نيازمندان جايگزين تجمل‌گرايي شود، فقر از جامعه رخت بر مي‌بندد. لذا تقاضا دارم در اين يک ماه به فکر ديگران باشيد و از مستمندان دستگيري کنيد.

در اين يک ماه، مبلغي که هميشه صرف تشريفات مي‌کنيد، به فقرا ببخشيد. اگر کسي بتواند شکم يک نفر گرسنه را سير کند، خداوند وعده داده است او را عاقبت به‌خير مي‌کند. چنين کسي ذلّت بعد از عزّت پيدا نمي‌کند و خود او و فرزندانش از انحراف فکري که امروزه بسياري از جوانان را مبتلا کرده است و نزديک است دين و مذهب آنان را بگيرد، مصون مي‌مانند. نهايتاً با دين از دنيا مي‌رود و هنگام مرگ اميرالمؤمنين(ع) به فرياد او خواهند رسيد.

4. اجتناب از گناه

در ماه مبارک رمضان، چشم و گوش و زبان خود را کنترل کنيد. از نگاه‌هاي آلوده بپرهيزيد. از ديدن فيلم‌ها و برنامه‌هاي حرام و بيهوده در ماهواره و اينترنت و تلويزيون دوري گزينيد. غنا و موسيقي و حرف‌هاي حرام و بيهوده نشنويد. غيبت نکنيد، تهمت نزنيد، شايعه‌پراکني نکنيد، دروغ نگوييد و به کسي توهين نکنيد.

گاهي مشاهده مي‌شود هنگام افطار، برخي غيبت مي‌کنند و تهمت مي‌زنند. معلوم است چنين افرادي روزه نبوده‌اند و فقط گرسنگي و تشنگي را تحمل کرده‌اند. روزه‌اي که همراه با گناه باشد، روزۀ واقعي نيست و مقبول درگاه الهي واقع نمي‌شود.

علاوه بر گناه، از گفتار و کردار بيهوده و بي‌نتيجه هم بايد اجتناب شود. بعضي صحبت‌ها غيبت و تهمت و دروغ نيست، ولي بيهوده است و نه نتيجۀ دنیوی دارد، نه نتيجۀ اخروی. اين‌ گونه حرف‌ها فشار قبر دارد و بايد از آن پرهيز شود. بياييد حدّاقل در اين ماه زبان خود را از گناه و بيهوده‌گويي حفظ کنيم.

کسي که گناه و کردار بيهوده و بي‌نتيجه داشته باشد، نمي‌تواند از ماه مبارک رمضان استفادۀ مطلوب نمايد.

ماه مبارک رمضان بايد مقدمه‌اي باشد براي رفع فساد اخلاقي. فساد اخلاقي اکنون يک زنگ خطر براي اسلام و نظام مقدس جمهوري اسلامي است. بي‌بند و باري در خيابان‌ها، بي‌حجابي و بدحجابي و ساير مصاديق فساد اخلاقي، بحران بزرگي است که بايد براي آن فکري بشود.

در ماه مبارک رمضان دعا کنيد اين آتش فساد اخلاقي خاموش شود و غيرت و عفت به جامعه برگردد که اگر همين‌طور ادامه پيدا کند و چاره‌اي براي آن انديشيده نشود، جامعه را نابود خواهد کرد.

فساد اخلاقي در جامعۀ فعلي کولاک مي‌کند و برخي هم متأسفانه به آتش دامن مي‌زنند که براي خانواده‌ها و جوانان و آيندۀ آنان تهديد بزرگي است. نسل آينده در معرض نابودي فرهنگي است و اين بحران مي‌تواند قضيۀ «آندلس» يا «اسپانيا» را تکرار کند که يک کشور اسلامي را به کشوری بي‌بندوبار و غيراسلامي تبديل کرد.

لذا تقاضا دارم در ماه مبارک رمضان علاوه بر دعاهاي شخصي، براي رفع و ريشه‌کن شدن فساد اخلاقي که جامعه را فرا گرفته است، دعا کنيد.

[1]. بحارالانوار، ج 68، ص 221.

[2]. بقره، 43: «و نماز را بر پا داريد، و زكات را بدهيد.»

[3]. ماعون، 4 و 5: «پس واى بر نمازگزارانى‏، كه از نمازشان غافل‌اند.»