- «معرفت دينى»، هدف آفرينش انسان
اساساً بايد گفت: دركِ صحيحِ مسئلۀ آفرينش و خلقت انسان نيز از رهگذر فهمِ درستِ ساختار دين در همين سه بخش، امكانپذير خواهد شد، زيرا انسان، چنان‌که آفريدگار او فرموده است، براى نيل به «كمال توحيدى»، آفريده شده است:
«وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِيَعْبُدُونِ»
«و ما جنّ و انسان را نيافريديم مگر براى آنكه عبادت كنند.»
و مفسّران قرآن، منظور از «بندگى» در اين آيۀ شريفه را «معرفت» دانستهاند، چرا كه «كمال توحيدى» همان «خدايى‌شدن» است و «خدايى‌شدن»، گوهر گران‌بهايى است كه جُز در صدف «معرفت» يافت نمىشود.
بنابراين زيربناى آفرينش انسان، رسيدن به كمالات توحيدى و به عبارت ديگر پيمودن و طى‌كردن وادى «معرفت دينى» است.
از سوى ديگر براى دستيابى به كمالات توحيدى و در نتيجه الهى‌شدن، بايد مُطالبات و خواستههاى خداوند متعال از انسان، يعنى فرامين و تكليفات او كه همان «واجبات، محرّمات، مستحبّات، مكروهات و مباحات» است، مورد عمل و اقدام، واقع شود.
از سوى سوّم، عمل به اين احكام و فرامين و مؤدّب‌شدن به اين آدابِ تكليفى نيز بدون «اخلاق» و تزكيه و تهذيب نفس، به صورت حقيقى، ممكن نيست؛ چرا كه اگر در ظاهر نيز ممكن باشد، تنها يك ادب ظاهرى و قشرى است و در حقيقت، «پوستهاى بدون مغز» و «ظاهرى خالى از باطن» خواهد بود و طبعاً آن‌چنان ارزشمند و قدرتمند نيست كه بتوان با گذر از آن، به مقام بلند «كمالات توحيدى» نائل گشت.
