6. نماز، معلّم اخلاق انسان
نماز معلّم اخلاق انسان است؛ معلّمی که بر عکس ديگر معلّمان، همهجا حضور دارد، از اينرو همه ميتوانند از او بهره ببرند. اين معلّم به تدريج روح و اخلاق انسان را پاكيزه ميكند و موجب نجات او از گمراهي و هدايت به سوي رستگاري ميشود.
نمازِ با حضور قلب، انسان را از ارتكاب گناهان كبيره و صغيره باز ميدارد. نماز مانند فرشتۀ نجات در شب اوّل قبر، عالم برزخ و روز قيامت به فرياد انسان ميرسد. نماز بهترين وسيلۀ تحصيل آسايش و آرامش روح و روان انسان در دنيا و برخورداري از نعمتهاي بهشتي در آخرت است. از اينرو، دوري از كارهاي ناروا، چه در پنهان و چه در آشكار، از آثار و خواصِّ نماز است. يكي از فوايد نماز، آن است كه نگراني، اضطراب و افسردگيهاي روحي – كه بيماري رايج عصر حاضر است – را در مؤمنان حقيقي و نمازگزاران واقعي از بين ميبرد. چنانكه قرآن كريم ميفرمايد:
«أَلا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوب»[1]
آگاه باشيد كه ياد خدا دلها را آرامش ميبخشد.
در تعالیم قرآن و عترت، رويگرداني از نماز و ترک آن به شدّت، مذمّـت شده است. از رسولخدا(ص) نقل شده كه فرمودند: نماز ستون دين است. پس هركس نماز را از روي عمد ترك كند، پايههاي دين خود را ويران ساخته و آنكس كه نماز را در وقت آن بهجاي نياورد، داخل «وَيل» ميشود كه سرزميني در جهنّم است؛ چنانكه خداي تعالی در قرآن كريم فرمود:
«فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّينَ الَّذينَ هُمْ عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُونَ [2]»[3]
پس واى بر نمازگزارانى كه از نمازشان غافلند.
1. رعد / 28 2. ماعون / 5-4 3. بحارالانوار، ج 82، ص 202