- احکام اجاره
>مسأله 340< اجاره، تملیک منفعت چیزی به ازای وجه معیّنی است. نظیر اینکه خانۀ خود را به مدّت یک سال، به ازای هر ماه صد هزار تومان اجاره بدهد.
>مسأله 341< اجاره از عقود لازم است، يعنى بدون رضايت يكديگر نمىتوانند اجاره را فسخ کنند.
>مسأله 342< مالک میتواند مورد اجاره را به قیمت کمی اجاره بدهد، ولی شرط کند مستأجر مبلغی به عنوان قرضالحسنه به او بپردازد. مثلاً اگر صاحب خانه از مستأجر مبلغ ده میلیون تومان قرضالحسنه دریافت کند و موقع تخلیۀ منزل به او برگرداند، اشکال ندارد و بهترین روش رهن و اجاره، همین روش است.
>مسأله 343< مستأجر نمیتواند مورد اجاره را به دیگری اجاره دهد، مگر صاحب آن راضی باشد. و در صورت رضایت صاحب، اگر بخواهد به زيادتر از مقدارى كه اجاره كرده اجاره دهد، بايد در آن كارى انجام داده باشد؛ نظير تعمير، سفيدكارى و ….
>مسأله 344< در اجاره باید مورد اجاره و وجه اجاره و مدّت اجاره معلوم باشد. ولی اگر همۀ اینها فیالجمله معلوم باشد کفایت میکند. مثلاً بگوید یکی از این اتاقهای هتل را به اندازهای که دیگران اجاره میدهند، هر شب اجاره میدهم، کفايت ميکند.
>مسأله 345< اگر مورد اجاره خراب شد یا به طور کلّی تلف شد، مستأجر ضامن نیست. بنابر این اگر مریض زیر دست جرّاح از دنیا رفت یا خانۀ اجارهای خراب شد یا پارچه را در مغازۀ خیّاط دزد برد و مانند اینها، دکتر و مستأجر و خیّاط ضامن نیستند، مگر کوتاهی شده باشد و آنها مقصّر باشند.
>مسأله 346< اگر در قرارداد اجاره، ضرری متوجّه یکی از طرفین شود، نظیر آنچه در احکام معاملات بیان شد، تحت شرایطی میتوانند اجاره را فسخ کنند. مثلاً اگر تحویل مورد اجاره یا پرداخت مبلغ اجاره با تأخیر بیش از حد انجام شود و یا نسبت به شروط عقد اجاره، تخلّفی صورت پذیرد، اجاره قابل فسخ است.
>مسأله 347< مالک میتواند مورد اجاره را بفروشد. ولی کسی که میخرد باید صبر کند تا مدّت اجاره تمام شود.
>مسأله 348< مستأجر باید مبلغ اجاره را به نرخ روز پرداخت کند. مثلاً اگر کسی مغازهای را به مدّت صد سال، از قرار هر ماه ده تومان اجاره کرده است، و اکنون اجارۀ آن مغازه در عرف بازار هزار تومان است، باید اجاره را به نرخ روز بپردازد. و چنانچه در امور دیگر قدرت خرید مراعات میشود، در اجاره نیز باید قدرت خرید مراعات شود.
>مسأله 349< سرقفلی فعلاً در عرف بازار یک حق است. بنابراین صاحب مغازه باید این حق را مراعات کند. یعنی در صورت اتمام مدّت اجاره، صاحب مغازه میتواند مغازۀ خود را طلب کند، ولی حقِّ مستأجر را هم باید بپردازد و اگر میخواهد مغازه را به دیگری اجاره دهد، باید خود مالک یا مستأجر بعدی، حق مستأجری که روی مغازه است را پرداخت کند.