- احکام حج
>مسأله 286< هر انسان بالغ و عاقلی که بتواند به مکّه برود و هنگام برگشت نیز بتواند خود و وابستههای به خود را اداره کند، یک مرتبه در طول عمر واجب است به حج برود و اعمال حج را بر طبق مسائل مناسک حج، به جا آورد.
>مسأله 287< لازم نیست کسی لوازم زندگی نظیر خانه، مغازه و سرمایهای که به اندازۀ احتیاج است را بفروشد و به حج برود، گرچه بعداً بتواند با خانۀ اجارهای نیز زندگی کند. همچنین اگر یک خانم خانهای داشته باشد که با شوهر و بچهها در آن زندگی میکند، لازم نیست شوهر را وادار به فروش آن خانه کند تا به حج مشرّف شود.
>مسأله 288< علاوه بر استطاعت مالی برای وجوب حج، تحقّق شرایط دیگری از جمله رسیدن نوبت، برقراری امنیّت مالی، جانی و ناموسی برای حج گزار و همچنین قدرت بدنی برای به جا آوردن حج، لازم است. ولی اگر در انجام بعضی اعمال نظیر رمی جمرات قدرت ندارد و میتواند نائب بگیرد، حج واجب است.
>مسأله 289< اگر مستطیع به حج نرود و از استطاعت بیفتد، باید اگر میتواند خود به حج رود و اگر نمیتواند نائب بگیرد.
>مسأله 290< اگر مستطیع قبل از عزیمت به حج از دنیا برود، ورثه قبل از جدا کردن پول حج، نمیتوانند در مال او تصرّف کنند. نظیر وقتی که دیون شرعی مثل خمس یا زکات بر عهدۀ میّت باشد.
>مسأله 291< ورثۀ میّتِ مستطیع میتوانند از بین خودشان یک نفر را برای نیابت حجِّ او انتخاب کنند. چنانچه میتوانند از مکّه نايب بگیرند که به آن حجِّ ميقاتی گفته میشود.
>مسأله 292< اگر کسي در حال احرام حج، بهعلّت مريضی یا پیری یا ناتوانی نتواند همۀ اعمال را به جا آورد، باید هر عملی که میتواند به وسیلۀ صندلی چرخدار و نظاير آن، خودش انجام دهد و در سایر اعمال نايب بگیرد و برای وقوفین باید او را به مشعر و عرفات ببرند و سپس تقصیر نمایند و حجِّ او صحیح است. ولی اگر بردن او به عرفات و مشعر ممکن نباشد، حجِّ وی مبدّل به عمرۀ مفرده میشود.
>مسأله 293< کسي که نياز به خانۀ مسکوني يا لوازم زندگي يا ازدواج و مانند اينها دارد و یا فرزندان او نیاز به ازدواج دارند، اگر با صرف پول در حج، نميتواند رفع نياز کند، حج بر او واجب نيست و میتواند پول حج را در اینگونه موارد صرف نماید.
>مسأله 294< کسی که واجبالحج نیست، ولی خود را به مکّه میرساند، نظیر روحانی، پزشک یا خدمۀ کاروان، اگر در برگشت بتواند خود و زن و بچّه را اداره کند، حج بر او واجب میشود و باید اعمال آن را به جا آورد.
>مسأله 295< اگر کسي پول رفت و برگشت حج را نداشته باشد ولي کس ديگري پول حج را به او ببخشد يا او را به حج بفرستد و مخارج زن و فرزندان او را نيز در اين مدّت بپردازد، حج بر او واجب ميشود و بايد به جا آورد، مگر عذر موجّهي داشته باشد. به چنين حجّي، حجّ بذلي گفته ميشود و کفايت از حجّ واجب ميکند.
>مسأله 296< کسی که بهنیابت دیگری به حج رفته است، میتواند عمرۀ مفرده و طواف برای خود و دیگران به جا آورد.
>مسأله 297< انسان میتواند در حجِّ استحبابی و عمره، دیگران را شریک کند و برای خود و دیگران به جا آورد.
>مسأله 298< حدودى كه اهلسنّت براى طواف، سعی، عرفات، مشعر، منى، مسلخ و مانند اينها تعيين كردهاند، یا روزهایی که به عنوان عرفه یا عید قربان اعلام میکنند، كفايت مىكند و لازم نيست شيعيان در اين امور تحقيق كنند و نبايد به شك يا گمان خود اعتنا نمايند، بلكه اگر بر فرض نادر يقين به خلاف كنند نيز همان حدود كفايت مىكند.
>مسأله 299< کسي که به حجِّ تمتّع يا عمرۀ مفرده رفته است، هر شب یا هر روز ميتواند براي خود يا ديگران عمرۀ مفرده انجام دهد. و لازم نیست فاصلهای بین دو عمرۀ مفرده یا عمرۀ تمتّع و عمرۀ مفرده باشد.