- نماز و روزۀ مسافر
>مسأله 233< کسی که به مسافرت بیش از 22 کیلومتر برود، باید نمازهای چهار رکعتی را دو رکعت بخواند و روزۀ واجب نگیرد؛ مگر اینکه کثیرالسّفر باشد نظیر استاد دانشگاه و راننده، یا بهوطن موقّت خود برود نظیر طلبه و دانشجو، یا قصد ماندن ده روز در جايي داشته باشد، یا به سفر معصیت برود نظیر کسی که برای دزدی سفر میکند.
>مسأله 234< كثيرالسّفر به كسى گفته مىشود كه ده روز در يك محل نماند. بنابراين كسانى كه به واسطۀ شغل خود یا برای زیارت، تجارت، تفریح یا علّت ديگرى، مسافرتهاى پى در پى با مسافت 22 کیلومتر یا بیشتر مىكنند و معمولاً ده روز پشت سر هم در وطن خود نمیمانند، بايد نماز را تمام بخوانند و روزه بگیرند.
>مسأله 235< محلِّ تحصیل یا سربازیِ دانشجو، طلبه یا سرباز، وطن موقّت آنان محسوب میگردد و باید نماز را تمام بخوانند و روزه بگیرند. و در این خصوص تفاوتی بین سفر اوّل و سفرهای بعدی نیست، و نیز فرقی میان اینکه ده روز در جايی بمانند یا نمانند نیست.
>مسأله 236< بايد ابتدا و انتهاى مسافت را از ساختمانهاى آخر شهر كه متّصل به شهر است حساب نمايد نه از خانه يا محلّۀ خود يا محلِّ كار، و در اين مسأله فرقى بین شهرهاى بزرگ و كوچك نيست.
>مسأله 237< کسی که قصد دارد ده روز در جایی بماند، میتواند هر روز در مناطق اطراف آنجا رفت و آمد داشته باشد. مثلاً کسی که با قصد ده روز در مشهد است، میتواند هر روز به اطراف مشهد با فاصلۀ کمتر از 22 کیلومتر برود و برگردد.
>مسأله 238< كسى كه تصميم گرفته است بهصورت دائم یا موقّت، وطن دیگری اختیار کند، یا كثيرالسّفر شود، بايد در همان سفر اوّل نمازش را تمام بخواند و روزه بگیرد.
>مسأله 239< کسی که قصد سفر بیش از 22 کیلومتر را دارد، باید از وقتی که حدود یک کیلومتر از وطن خود دور شد و دیگر اذان معمولی وطن را نشنید، نماز را شکسته بخواند و روزه را افطار کند. همچنین در برگشت از سفر، وقتی به فاصلۀ یک کیلومتری از شهر که اذان معمولی شهر را میشنود، رسید، ولو داخل در شهر نشده باشد، باید نماز را تمام بخواند و اگر قبلاً افطار نکرده است و قبل از ظهر است، قصد روزه کند.
>مسأله 240< زن در تمام يا شكسته خواندن نماز تابع شوهر است. و همچنين است حكم هر كسى كه تابع ديگرى باشد، مثل فرزندى كه سرپرستى او با پدر اوست و پدر و مادرى كه سرپرستى آنها با فرزند است. ولى اگر مرد كثيرالسّفر است و تابع او كثيرالسّفر نيست، آن تابع بايد به وظيفۀ خود عمل كند.
>مسأله 241< اگر کسی فقط در بعضی از ماهها کثیرالسّفر است، نظیر استاد دانشگاه، در مواقعی که مسافرت دارد باید نماز را تمام بخواند و روزه بگیرد.
>مسأله 242< اگر کثیرالسّفر براى كار ديگرى، مثل زيارت يا حجّ یا تفریح مسافرت كند، باید نماز را تمام بخواند.
>مسأله 243< مسافر مىتواند در تمام شهر مكّه و شهر مدينه و شهر كربلا و شهر كوفه، نماز خود را تمام بخواند. و جايى كه اوّل جزو اين شهرها نبوده و بعد افزوده شده يا در آينده مىشود نيز همين حكم را دارد.
>مسأله 244< اگر مسافر در اثر ندانستن مسأله نماز خود را در سفر تمام بخواند، نمازش صحيح است. ولی اگر میدانسته و فراموش کرده، بايد اعاده كند، امّا اگر وقت گذشته قضا ندارد.
>مسأله 245< اگر کسی بخواهد نمازی که در وطن نخوانده است را در سفر قضا کند، باید تمام بخواند. چنانچه اگر نماز شکستۀ مسافر در سفر قضا شد، قضای آن در سفر و در وطن شکسته است.
>مسأله 246< مسافر مىتواند در سفر، روزۀ مستحب بگيرد و نيازى به قصدِ ده روز يا نذر هم ندارد.